TAAL, CULTUUR EN ORGANISATIES sheets hoorcolleges week 4 (9 jan 2001, 3e hoorcollege) © h.mazeland
L&J stellen dat zo gauw we denken en praten over meer abstracte sociale issues, ons taalgebruik in hoge mate en onvermijdelijk een metaforisch karakter heeft. Dat is zo bepalend voor de mogelijkheid om überhaupt over dat soort zaken te kunnen praten en denken, dat je hier niet meer kunt spreken over incidentele beeldspraak zoals iedereen die wel kent uit de letterkundeles van de middelbare school. Het soort metaforiek waar het hier om gaat, is de gewone conventionele manier van praten en denken, en in die zin niet niet-letterlijk.
The essence of metaphor is understanding and experiencing one kind of thing in terms of another.
Metaforische uitdrukkingen geven inzicht in de aard van metaforische concepten: vaak is een metaforisch concept gerelateerd aan een coherent systeem van metaforische expressies die cultuur-specifiek zijn. Dat systematische karakter kan soms bijv. als een systeem van inferentie-relaties geanalyseerd worden. Voorbeeld: Time is money. Kwantificering van tijd in termen van geld is typisch voor onze cultuur, onze manier van denken
Metaphorical systematicity: Highlighting and hiding (hf.3)
Bijvoorbeeld de conduit metaphor (transport / pijplijn) voor (talige) communicatie
PPT Slide
overzicht type metaforen
Voorbeelden van fundamentele concepten die door het oriëntatieconcept up/down 'gericht' worden:
rest op/neer-richten van fundamentele concepten
hf. 6: Ontological metaphors
hf. 8: metonymy
voorbeelden metonymy
NB: Lakoff & Johnson wijden eenapart paragraafje aan: symbolic metonymies that are grounded in our physical experience ... (they) provide an essential means of comprehending religious and cultural concepts. Hetgeen wat hier gezegd wordt, lijkt ook van toepassing op de plaats van symboliek in organisatieculturen.
Metonymische concepten zijn ook systematisch (representatieve voorbeelden uit onze cultuur):
voortzetting voorbeelden systematische metonymie:
grounding of structural metaphors
Daarop geënt in onze cultuur een vergelijkbare redenering wb labor, en time:
concretisering van dit soort theorie in de syllabusartikelen:
Email: mazeland@let.rug.nl
Home Page: http://odur.let.rug.nl/~mazeland/index.htm
Other information: voorbereiding bb