Om de dialoog tussen gebruiker en machine enigszins soepel te laten verlopen is het nodig dat het systeem een zekere mate van initiatief vertoont en `coöperatief' is. Met dit laatste bedoelen we dat het systeem misverstanden aan de kant van de gebruiker probeert te voorkomen, en dat het systeem probeert om antwoorden te geven die informatief zijn, zelfs als een korter antwoord zou hebben volstaan.
Het voorbeeld in figuur 1 illustreert hoe belangrijk het is dat een dialoogsysteem zich coöperatief gedraagt en in staat is tot het nemen van initiatieven.
De dialoog begint bijvoorbeeld met een ja/nee vraag van de kant van de gebruiker. Het zou uiterst oncoöperatief zijn wanneer het systeem hierop alleen met ja zou hebben geantwoord. Het systeem neemt dan ook terecht het initiatief om nog enige extra informatie te verstrekken. In de eerste plaats bevat het antwoord de tijdsuitdrukking vandaag. Op deze manier maakt het systeem duidelijk dat het bij het beantwoorden van de vraag een assumptie heeft gemaakt (namelijk dat de gebruiker informeert naar de dienstregeling van vandaag), die niet expliciet in de vraag aanwezig was. Door het expliciet maken van zulke assumpties worden misverstanden voorkomen.
Daarnaast wordt de vertrektijd van een trein die na 23.00 uur vertrekt gegeven. Het systeem had in principe nog meer informatie kunnen geven (zoals de aankomsttijd van de genoemde trein of de vertrektijden van andere treinen op dit traject die na 23.00 ur vertrekken). Hier is het belangrijk een afweging te maken tussen het geven van informatie die misschien ook relevant is en het vermijden van het geven van informatie waarom de gebruiker niet gevraagd heeft.
Ook op de tweede en derde vraag van de gebruiker wordt steeds geantwoord met meer informatie dan waarom strikt genomen wordt gevraagd.
De laatste vraag van de gebruiker is een vraag naar een busverbinding. Een oncoöperatief systeem had hier domweg nee kunnen antwoorden (omdat er geen (spoor-) verbinding van Groningen naar Zoutkamp is). Dit zou echter misleidend zijn. Uit het feit dat er geen verbinding kan worden gevonden, kan worden afgeleid dat Zoutkamp geen NS-station is. Door dit in het antwoord te vermelden kan een misverstand bij de gebruiker (die er misschien van uitgaat dat Zoutkamp wel per spoor te bereiken is, of dat het systeem ook busverbindingen kent) gecorrigeerd worden.